Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở lớp niêm mạc. Tổn thương có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng như niêm mạc bị sưng đỏ, viêm loét, xung huyết, áp xe nhỏ trên niêm mạc và thành đại tràng.
BS.CKII Ngô Thị Thanh Quýt, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nếu phát hiện bệnh sớm, điều trị tích cực có thể giảm nguy cơ biến chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Ngược lại, phát hiện bệnh muộn có thể xảy ra nhiều biến chứng.
Xuất huyết tiêu hóa
Khi lớp niêm mạc đại tràng bị tổn thương sâu do viêm loét, các mạch máu nhỏ trong thành ruột có thể vỡ, gây chảy máu. Người bệnh có thể đi ngoài ra máu lẫn trong phân hoặc đi ngoài ra máu tươi. Mất máu kéo dài dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, chóng mặt và khó thở. Trường hợp nặng cần truyền máu hoặc can thiệp nội soi để cầm máu.
Viêm loét đại tràng
Viêm đại tràng mạn tính tiến triển làm hình thành các ổ loét dọc theo lớp niêm mạc đại tràng. Những tổn thương này dễ nhiễm trùng, nguy cơ biến chứng cao như thủng ruột hoặc ung thư. Triệu chứng điển hình gồm tiêu chảy kéo dài, có lẫn máu và chất nhầy, đau bụng, sụt cân.
Giãn đại tràng cấp tính (megacolon)
Tình trạng viêm nghiêm trọng làm tê liệt chức năng vận động của đại tràng, gây tích tụ khí và giãn nở quá mức. Người bệnh có thể sốt cao, nhịp tim nhanh, đau bụng dữ dội, nguy cơ sốc nhiễm trùng. Nếu không được điều trị kịp thời, giãn đại tràng có thể dẫn đến thủng ruột và tử vong.
Thủng đại tràng
Viêm loét kéo dài và ăn sâu qua các lớp thành ruột thường gây thủng đại tràng. Theo bác sĩ Quýt, đây là cấp cứu ngoại khoa vì phân và vi khuẩn từ ruột có thể tràn vào ổ bụng, dẫn đến viêm phúc mạc và nhiễm trùng huyết. Dấu hiệu điển hình như đau bụng đột ngột, bụng cứng như gỗ, sốt cao và mạch nhanh.
Ung thư đại tràng
Viêm đại tràng mạn tính, nhất là viêm loét đại tràng kéo dài trên 8-10 năm, làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Nguyên nhân là do các tế bào trong niêm mạc bị viêm lâu ngày có thể đột biến và phát triển thành tế bào ung thư. Để phòng ngừa, người bệnh cần nội soi đại tràng định kỳ và sinh thiết các tổn thương nghi ngờ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh hút thuốc, sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định.
Hẹp đại tràng
Viêm mạn tính lâu ngày dẫn đến hình thành mô sẹo trong đại tràng, làm hẹp đại tràng và gây cản trở lưu thông phân, dẫn đến táo bón kéo dài, đầy hơi và đau quặn bụng. Trường hợp nghiêm trọng có thể gây tắc ruột, cần can thiệp phẫu thuật hoặc nong đại tràng bằng nội soi.
Suy dinh dưỡng
Viêm đại tràng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thu dinh dưỡng tại ruột. Người bệnh thường ăn ít do đau bụng, tiêu chảy, từ đó thiếu năng lượng, vitamin và khoáng chất. Dùng thuốc kéo dài làm giảm hấp thu canxi, gây loãng xương. Trẻ em mắc bệnh viêm đại tràng còn có thể chậm phát triển thể chất, dậy thì muộn.
Khi có các dấu hiệu đau bụng âm ỉ, đau bụng quặn thắt, đau khi đi đại tiện, rối loạn đại tiện... người bệnh cần đến bệnh viện có chuyên khoa tiêu hóa để khám, tìm nguyên nhân. Người bệnh đại tràng mạn tính cần theo dõi sức khỏe định kỳ, tuân thủ điều trị và kiểm soát bệnh.
Thảo Nhi
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp |