Bệnh khí phế thũng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Nguyễn Quang Đợi, khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội.

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào mức độ nặng của tổn thương phổi. Người bệnh thường khó thở, khó thực hiện các hoạt động hàng ngày hoặc gắng sức khó khăn.

Ở giai đoạn nặng hoặc có biến chứng tâm phế mạn (tình trạng tim phải bị suy yếu do các bệnh phổi gây ra), người bệnh có thể bị khó thở ngay cả khi rất ít hoạt động thể chất hoặc nghỉ ngơi.

Một số triệu chứng khác như nhiễm trùng phổi, ho dai dẳng, khạc đờm, giảm cân, yếu cơ, nặng ngực, phù chân, tiểu ít...

Đôi khi các triệu chứng có thể đột ngột nặng hơn, gọi là đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Các đợt cấp thường do nhiễm trùng đường phổi gây ra.

Yếu tố nguy cơ

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây khí phế thũng.

Bệnh cũng có thể phát triển do thường xuyên tiếp xúc với khói bụi công nghiệp, ô nhiễm không khí, khí hóa chất, khói củi hoặc do rối loạn di truyền thiếu hụt alpha-1 antitrypsin (AATD).

Chẩn đoán

Người bệnh cần đi khám chuyên khoa hô hấp nếu bị khó thở mà không rõ nguyên nhân trong nhiều tháng.

Nhập viện ngay khi xuất hiện triệu chứng khó thở khi nói câu ngắn, môi hoặc móng tay chuyển sang màu xanh hoặc xám khi hoạt động thể chất hoặc những người khác nhận thấy tinh thần người bệnh không tỉnh táo.

Bác sĩ chỉ định chụp X-quang và CT phổi, xét nghiệm máu, đo hàm lượng oxy trong máu, kiểm tra hoạt động của phổi... để chẩn đoán.

Biến chứng

Bệnh làm suy giảm chức năng hô hấp do diện tích trao đổi khí giảm, dẫn đến giảm khả năng hấp thu oxy và thải CO2, gây thiếu oxy mạn tính và ứ đọng CO2 trong máu.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, khí phế thũng tiến triển nặng, tạo thành các bóng khí hoặc kén khí lớn, nguy cơ vỡ gây tràn khí màng phổi, tăng áp động mạch phổi, suy tim phải, suy hô hấp, ung thư phổi. Người bệnh cũng dễ bị viêm phổi và nhiễm trùng hô hấp, đợt cấp nguy hiểm.

Điều trị

Bệnh khí phế thũng tiến triển chậm nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn. Bước quan trọng nhất trong điều trị là bỏ thuốc lá.

Dùng thuốc đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc giãn phế quản giúp giảm khó thở, cải thiện chức năng phổi và thuốc kháng sinh điều trị nhiễm trùng.

Tiêm phòng đầy đủ vaccine phòng nhiễm trùng hô hấp như cúm, phế cầu, ho gà.

Người bệnh cần duy trì hoạt động thể chất đều đặn để phòng teo cơ và làm chậm tiến triển bệnh.

Đeo khẩu trang hoặc bảo hộ theo quy định nếu làm việc trong môi trường khói bụi độc hại, hóa chất.

Tuấn Đạt