Trả lời:
Rau cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ thiết yếu cho cơ thể. Ăn rau sống, salad giúp giữ nguyên các enzyme và dưỡng chất tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu không được rửa sạch hoặc đảm bảo vệ sinh, rau sống có thể trở thành nguồn lây nhiễm nhiều bệnh qua đường tiêu hóa.
Rau sống là nơi trú ngụ của các loại giun sán như giun đũa, giun tóc, sán lá gan, nang amip... Trong đó, giun có thể gây đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa kéo dài. Sán lá gan gây tổn thương gan, khiến người bệnh đau tức vùng hạ sườn phải, gan to và ảnh hưởng chức năng gan. Trùng amip cũng bám vào rau, khiến người bệnh đi ngoài phân nhầy kèm máu, đau quặn bụng.
Bên cạnh đó, vi khuẩn E.coli, vi khuẩn gây bệnh tả, thương hàn, các loại virus như viêm gan A và rotavirus cũng tồn tại trong môi trường, đặc biệt trong đất, nước hoặc phân người và động vật. Chúng bám trên bề mặt rau củ và các thực phẩm tươi sống, theo đường miệng đi vào cơ thể, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy cấp, nôn ói, sốt cao, đau bụng. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mất nước, tổn thương gan hoặc nhiễm trùng toàn thân.
Trong đó, rotavirus là một trong những tác nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ nhiễm rotavirus thường có biểu hiện nôn ói, tiêu chảy dữ dội, dẫn đến mất nước nghiêm trọng. Vi khuẩn thương hàn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, xuất huyết tiêu hóa.
Bệnh tả, do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra, khiến người bệnh tiêu chảy nặng dẫn đến mất nước nhanh chóng, trụy tim mạch và suy thận nếu không được bù nước kịp thời. Virus viêm gan A không chỉ gây triệu chứng tiêu chảy, buồn nôn, một số trường hợp nghiêm trọng còn dẫn đến viêm gan tối cấp, suy gan cấp, đặc biệt ở người có bệnh gan nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu.
Do đó, để ăn rau sống, salad an toàn, bạn cần lưu ý ngâm rau với nước muối loãng hoặc dung dịch rửa rau chuyên dụng tối thiểu 10-15 phút, sau đó rửa kỹ sau nhiều lần dưới vòi nước chảy. Khi mua rau, cần ưu tiên chọn rau trồng hữu cơ, rau sạch có nguồn gốc rõ ràng, hạn chế ăn rau sống ngoài hàng quán nếu không rõ quy trình sơ chế.
Một số bệnh nói trên có thể phòng ngừa nhờ vaccine, bạn có thể tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe cho gia đình. Vaccine phòng rotavirus được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi, với giới hạn độ tuổi khác nhau: Rotarix và Rotavin dùng đến 6 tháng tuổi, còn Rotateq dùng đến 8 tháng tuổi. Vaccine tả mORCVAX chỉ định cho trẻ trên 2 tuổi và người lớn. Phác đồ gồm hai liều, cách nhau 14 ngày, nhắc lại mỗi hai năm. Vaccine thương hàn Typhim VI tiêm cho trẻ em từ 2 tuổi và người lớn. Lịch chủng ngừa một mũi, tiêm nhắc sau ba năm.
Vaccine viêm gan A có hai loại là đơn và phối hợp, tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Mỗi người cần chủng ngừa hai đến ba mũi tùy theo loại vaccine và độ tuổi. Trong đó, Twinrix (Bỉ) phòng hai bệnh viêm gan A, B. Twinrix cần tiêm hai mũi cho trẻ từ 12 tháng đến dưới 16 tuổi, ba mũi cho người từ 16 tuổi trở lên.
Bác sĩ Nguyễn Tiến Đạo
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.