4 hiểu lầm thường gặp về đường

Chỉ đường trong bánh kẹo, nước ngọt có hại

ThS.BS Đỗ Thị Thảo, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết không chỉ bánh kẹo hay nước ngọt mà ăn nhiều các sản phẩm đóng hộp, đóng gói (ô mai, chè, kem...) chứa đường đều gây tác động xấu tới hệ tim mạch.

Bác sĩ Thảo giải thích đường bổ sung (đường tinh luyện) như đường trắng, đường vàng, đường phèn, đường bột, đường lỏng, siro ngô... đã qua quá trình xử lý và tinh chế. Chúng thường được thêm vào sản phẩm chế biến công nghiệp để tăng hương vị. Đường bổ sung cung cấp calo rỗng, dễ gây tăng cân, béo phì và các rối loạn chuyển hóa nếu ăn nhiều. Lượng đường dư thừa dễ chuyển thành mỡ nội tạng bám quanh các cơ quan trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tiêu thụ nhiều đường làm mất cân bằng hệ thần kinh và tăng sản xuất insulin, dẫn đến tăng nhịp tim và huyết áp. Lượng đường cao trong chế độ ăn còn làm tăng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL), thúc đẩy sản xuất chất gây viêm trong mạch máu. Cholesterol và viêm đều có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, lâu dài làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

Cần cắt bỏ đường khỏi chế độ ăn

Theo bác sĩ Thảo, không nên cắt bỏ hoàn toàn đường khỏi chế độ ăn vì không phải loại đường nào cũng xấu. Đường tự nhiên có sẵn trong trái cây, rau, sữa, ngũ cốc... cung cấp năng lượng cùng vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa để duy trì sức khỏe tổng thể. Cơ thể hấp thụ đường tự nhiên chậm hơn so với đường bổ sung nên giúp kiểm soát đường huyết tốt.

Đường tự nhiên có nhiều lợi ích cho sức khỏe song ăn quá mức cũng không tốt, nhất là người mắc bệnh nền tiểu đường hoặc mỡ máu cao (rối loạn lipid máu). Bác sĩ Thảo khuyên mọi người không nên ăn nhiều trái cây ngọt như sầu riêng, nhãn, vải, xoài, nho, chuối... một lúc, hãy chia nhỏ vào nhiều bữa trong ngày. Kết hợp trái cây ngọt với sữa chua và các loại hạt giúp làm chậm tốc độ cơ thể hấp thụ đường. Ưu tiên trái cây tươi nguyên vỏ, hạn chế sấy khô thường chứa nhiều đường hơn do mất chất xơ.

Đường chỉ gây hại khi ăn quá nhiều một lúc

Khi nạp đường liên tục, dù không nhiều một lúc, vẫn khiến cơ thể tiết insulin thường xuyên, lâu dần gây kháng insulin, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch tiểu đường type 2. Fructose trong đường tinh luyện được gan chuyển hóa thành chất béo, dẫn đến gan nhiễm mỡ, tăng mỡ máu. Nhiều người thể trạng không thừa cân béo phì song vẫn có thể bị rối loạn mỡ máu do ăn nhiều đường trong thời gian dài.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ dưới 10% tổng năng lượng từ đường bổ sung, tốt nhất là dưới 5% để giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, bệnh tim mạch. Hiệp hội Tim mạch Mỹ cũng khuyến nghị nam giới không tiêu thụ quá 36 g đường một ngày (tương đương 9 muỗng cà phê), nữ giới không quá 25 g đường ngày (6 thìa cà phê).

Rau xanh giúp loại bỏ tác dụng xấu của đường

Rau xanh chứa chất xơ hỗ làm chậm và giảm hấp thụ đường vào máu, chất chống oxy hóa góp phần chống viêm, bảo vệ thành mạch máu, hạn chế mảng xơ vữa. Các khoáng chất như magiê, kali tham gia vào quá trình kiểm soát huyết áp. Bổ sung rau xanh hàng ngày giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, tăng cường sức khỏe hệ tim mạch. Dù có nhiều lợi ích song rau xanh chỉ hỗ trợ giảm một phần tác động tiêu cực của đường chứ không thể loại bỏ hoàn toàn.

Ly Nguyễn