Ngày 2/11/2019, Pacho, mới 18 tuổi và 17 ngày, bước vào sân Estadio Ruminahui trong màu áo Independiente del Valle, một CLB tọa lạc ở Sangolqui, phía Bắc Ecuador.
Khoác áo số 50, cậu được trao cơ hội đá chính ở vị trí trung vệ lệch trái trong trận đấu cuối mùa giải D1 Ecuador gặp Delfin Sporting Club. Trước khoảng 1.000 khán giả, Pacho thể hiện sự điềm tĩnh và tự tin hiếm có. Nhà báo Juan Carlos Padilla Figueroa, từng là cầu thủ của Independiente del Valle, nhận xét: "Cậu ấy chơi rất chắc chắn, chuyền bóng gọn gàng".
Trận hòa 0-0 là màn ra mắt thành công, và cũng chỉ một tuần sau đó, Independiente del Valle đến với chức vô địch Copa Sudamericana (giải đấu tương đương với Europa League của châu Âu).
Tuy nhiên, niềm vui nhanh chóng bị dập tắt. Khi bước vào phòng thay đồ lúc 20h, Pacho nhận được tin dữ: mẹ anh, bà Glenda, đã qua đời vì bệnh ung thư sáng hôm đó.
"Nhiều người trong CLB đã biết, nhưng gia đình yêu cầu chúng tôi không nói để cậu ấy có thể thi đấu", cựu HLV Miguel Angel Ramirez hồi tưởng lại trên tờ Le Parisien (Pháp), giọng vẫn nghẹn ngào sau nhiều năm. "Tôi không bao giờ quên được tiếng khóc và những tiếng gào của cậu ấy", ông kể, và mô tả thêm rằng Pacho là "hiện thân của lòng tốt" với "trái tim bao dung" và "tính cách tuyệt vời".
Trợ lý HLV Martin Anselmi nhớ lại: "Nỗi đau của cậu ấy vọng ra từ phòng thay đồ".
Các đồng đội của Pacho cũng tan nát cõi lòng. Leonardo Realpe, người cùng lớn lên ở Quininde, tỉnh Esmeraldas, và chơi bóng cùng Pacho tại CLB nghiệp dư Huracan, chia sẻ: "Tất cả chúng tôi đều vô cùng đau buồn, tôi đã khóc khi ôm HLV".
Theo Realpe, mẹ là trụ cột trong cuộc đời của Pacho, khi luôn hy sinh và ủng hộ anh hết mực trên con đường sự nghiệp.
Với sự hỗ trợ từ các nhà tâm lý học của CLB và tình đoàn kết từ đồng đội, Pacho không để mình gục ngã. Chỉ bốn tháng sau, anh vô địch Copa Libertadores U20 – giải đấu tương đương với UEFA Youth League của châu Âu – ăn mừng với chiếc áo in hình mẹ cùng dòng chữ: "Mẹ là chiến binh của con".
"Cuộc sống đã giáng những đòn đau, nhưng cậu ấy luôn biết cách đứng dậy", Roberto Arroyo, cựu điều phối viên trung tâm đào tạo của Independiente del Valle, chia sẻ. "Cậu ấy mất mẹ, biết rằng mình sẽ không bao giờ ngừng nghĩ về bà, nhưng tự nhủ phải tiếp tục chiến đấu, tiến lên vì mẹ".
Trong một podcast mang tên Independiente Mente phát sóng hồi đầu tháng 6/2024, trước thời điểm gia nhập PSG, Pacho tâm sự: "Mẹ tôi chiến đấu mỗi ngày để trở thành tấm gương lớn lao. Chấp nhận sự ra đi của mẹ là thử thách lớn nhất của tôi. Mỗi khi đối mặt khó khăn, tôi nghĩ về mẹ, về cách bà đã chiến đấu vì tôi, để tôi lớn khôn. Tôi biết mẹ rất tự hào về tôi, về những gì tôi làm. Vì vậy, tôi luôn cố gắng hết mình. Không gì là không thể".
5 năm sau ngày ra mắt đầy cảm xúc, Pacho viết nên trang sử mới cho bóng đá Ecuador. Ngày 31/5 vừa qua, tại sân Allianz Arena (Munich, Đức), PSG đánh bại Inter 5-0 trong trận chung kết Champions League, với các bàn thắng của Achraf Hakimi, Desire Doue (hai bàn), Khvicha Kvaratskhelia và Joshua Mayulu.
Pacho, đá cặp trung vệ với đội trưởng Marquinhos, trở thành cầu thủ Ecuador đầu tiên nâng cao chiếc cúp danh giá nhất châu Âu. Trước anh, chỉ Antonio Valencia từng vào chung kết Champions League năm 2011 với Man Utd. Valencia với Man Utd và Pervis Estupinan trong màu áo Villarreal từng vô địch Europa League, nhưng thành tích của Pacho là cột mốc chưa từng có.
Sự vươn lên của Pacho không chỉ nằm ở ý chí, mà còn nhờ tài năng thiên bẩm. Cựu HLV Mark van Bommel, người từng dẫn dắt Pacho tại Antwerp (Hà Lan), nhận xét trên Sky Sports: "Cậu ấy luôn thích nghi với cấp độ cao hơn, rồi cao hơn nữa".
Van Bommel còn kể lại câu chuyện hài hước khi đến thăm căn hộ của Pacho ở Bỉ. Thấy tủ lạnh chỉ toàn nước ngọt cola, ông khuyên Pacho và đồng đội Anthony Valencia chỉ uống nước lọc. Giờ đây, khi Pacho gửi ảnh tủ lạnh chỉ có nước lọc, Van Bommel hiểu rằng cậu học trò luôn học hỏi và thay đổi.
Chuyển đến từ Eintracht Frankfurt hè năm 2024, Pacho nhanh chóng trở thành "hòn đá tảng" nơi hàng thủ của PSG, đặc biệt là trong các trận đấu căng thẳng. Trong trận tứ kết lượt về với Aston Villa tại Villa Park, anh thắng trong các pha tắc bóng và tranh chấp bóng bổng nhiều hơn bất kỳ đồng đội nào, giúp PSG vượt qua áp lực từ những quả phạt góc.
"Đó không phải trận đấu dành cho chúng tôi. Chúng tôi không thích phòng ngự kiểu như vậy, nhưng Pacho thì khác – cậu ấy làm được", HLV Luis Enrique từng hết mực ca ngợi học trò.
Đến bán kết lượt về với Arsenal, Pacho tiếp tục thể hiện sự bền bỉ khi đối phó với những quả ném biên dài của Thomas Partey. Thống kê Champions League mùa này cho thấy Pacho nằm trong top 5 cầu thủ về số lần chạm bóng, chuyền bóng, phá bóng và thắng tranh chấp bóng bổng.
Thời còn ở Antwerp, Pacho từng đá cặp với lão tướng Toby Alderweireld, học hỏi kinh nghiệm và bao quát không gian lớn khi hậu vệ cánh trái dâng cao. "Cậu ấy làm rất tốt, chơi cạnh Toby giúp cậu ấy phát triển lên rất nhiều. Chúng tôi hay đẩy hậu vệ trái lên cao, vì vậy Pacho phải phòng ngự diện rộng, bọc lót luôn cả ở cánh trái", Van Bommel nói.
Trong màu áo PSG, Pacho tiếp tục đảm nhận vai trò tương tự bên cạnh Marquinhos, hỗ trợ hậu vệ cánh trái Nuno Mendes. "Cậu ấy rất mạnh mẽ, luôn sung mãn", Van Bommel kể, nhớ lại lần Pacho thi đấu ngay sau chuyến bay dài từ Australia về Bỉ rồi chơi trọn 70 phút mà không chút mệt mỏi.
Theo cựu danh thủ Hà Lan, điểm duy nhất học trò cũ cần cải thiện là chuyền bóng. "Nếu làm được, tôi tin cậu ấy sẽ là một trong những trung vệ hay nhất châu Âu hiện tại", ông nói.
Chưa biết dự đoán đó có trở thành hiện thực hay không, nhưng hành trình của Pacho không chỉ là câu chuyện cá nhân mà còn là biểu tượng cho sự phát triển của bóng đá Ecuador. Từ một cậu bé ở Quininde, lớn lên trong gia đình khiêm tốn nhưng đoàn kết với 5 anh chị em, anh đã vượt qua nghịch cảnh để chinh phục đỉnh cao nhất của châu Âu.
Hoàng Thông tổng hợp