Bộ luật Lao động hiện hành quy định tuổi hưu của người làm việc trong điều kiện bình thường tăng lần lượt ba và bốn tháng cho đến khi đạt 62 tuổi với nam vào năm 2028 và 60 với nữ vào 2035. Từ ngày 1/1/2026, tuổi nghỉ hưu của nam là 61 tuổi 6 tháng, nữ là 57 tuổi.
Lao động được nghỉ hưu sớm không quá 5 năm so với quy định áp dụng với người suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định tại thời điểm nghỉ hưu.
Tuổi điều kiện hưởng lương hưu cũng tăng đồng bộ với tuổi nghỉ hưu, lao động nam đủ 61 tuổi 6 tháng, lao động nữ đủ 57 tuổi và đóng 15 năm BHXH thì đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Tỷ lệ hưởng hưu trí của lao động nữ đủ 57 tuổi làm việc trong điều kiện bình thường được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, tương ứng với 15 năm tham gia. Mức tích lũy mỗi năm sau đó cộng thêm 2% cho đến khi đạt tỷ lệ tối đa 75%, tương ứng 30 năm đóng BHXH.
Mức hưởng của lao động nam đủ tuổi 61 tuổi 6 tháng tính bằng 45% bình quân tiền lương làm căn cứ tham gia, tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Với người đóng từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì tỷ lệ hưởng hàng tháng bằng 40%, tương ứng 15 năm tham gia. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%. Từ năm thứ 20 trở đi, tỷ lệ tích lũy được tính 2%.
Nghỉ hưu trước tuổi áp dụng với người suy giảm khả năng lao động 61% trở lên. Thời gian nghỉ trước không quá 5 năm với người suy giảm từ 61% đến dưới 81% và không quá 10 tuổi với người suy giảm trên 81%. Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, lao động bị trừ 2% tỷ lệ hưởng. Người nghỉ trước tuổi dưới 6 tháng thì không bị trừ, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì bị trừ 1%.
Người làm việc trong điều kiện bình thường đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH bắt buộc từ đủ 14 năm 6 tháng đến dưới 15 năm, còn thiếu tối đa 6 tháng thì được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu để hưởng lương hưu. Mức đóng hàng tháng tính bằng tổng tỷ lệ của lao động và chủ sử dụng trước khi nghỉ việc, tức 22% vào Quỹ Hưu trí và tử tuất.
Quy định hiện hành người từ đủ 75 tuổi không lương hưu, không trợ cấp BHXH thì được trợ cấp hưu trí xã hội mức 500.000 đồng mỗi tháng, song Chính phủ cho phép địa phương cân đối ngân sách để hỗ trợ thêm. Tại Hà Nội, từ 1/1/2026, người đủ 75 tuổi sẽ nhận trợ cấp 650.000 đồng mỗi tháng, cao hơn so với mức chung cả nước theo Nghị quyết HĐND TP Hà Nội hồi cuối tháng 11.
Năm 2024, tuổi thọ bình quân của cả nước là 74,7, trong đó nam giới 72,3, nữ giới 77,3, theo Tổng cục Thống kê. Lương hưu bình quân người Việt đạt gần 7 triệu đồng mỗi tháng, tính cả lực lượng vũ trang; nếu tách riêng dân sự thì tiền hưởng thấp hơn, đạt khoảng 6,2 triệu đồng, tăng chủ yếu do Nhà nước điều chỉnh.
Cả nước có gần 3,4 triệu người hưởng các chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH hàng tháng. Tỷ lệ hưởng lương hưu của người Việt thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á, tối đa 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Song mức hưởng lương hưu của người Việt thuộc nhóm trung bình do tiền đóng bảo hiểm chưa cao, chủ yếu tăng do điều chỉnh lương cơ sở và lương tối thiểu.
Hồng Chiêu