TPHCM đang bước vào mùa cao điểm của bệnh sốt xuất huyết, với số ca mắc mới liên tục gia tăng. Các bệnh viện cũng đã tiếp nhận các trường hợp sốt xuất huyết nặng, nhập viện trong tình trạng cô đặc máu, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Nhiều trẻ em nhập viện trong tình trạng nặng
Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, đơn vị này vừa tiếp nhận và điều trị cho một bé gái mới 4,5 tháng tuổi bị sốc sốt xuất huyết.
Trước khi được chuyển vào đơn vị này, bé gái N.T.K. (4,5 tháng tuổi, ngụ Tây Ninh) sốt trong 3 ngày, có hiện tượng giật mình khi ngủ, được chẩn đoán mắc tay chân miệng khi đi khám tại bệnh viện tư.
Đến ngày thứ tư, bé K. bớt sốt hơn, nhưng ngủ nhiều, tay chân lạnh, được gia đình đưa vào bệnh viện địa phương.
Các bác sĩ ghi nhận trẻ lừ đừ, quấy khóc, mạch quay nhẹ, chi mát, huyết áp tụt, nổi chấm xuất huyết ở chân, tay, bụng, da nổi bông. Từ kết quả thăm khám ban đầu và cận lâm sàng, bé được chẩn đoán sốc sốt xuất huyết nặng, phải điều trị chống sốc tích cực theo phác đồ rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Tại đây ghi nhận trẻ tím tái, da nổi bông, mạch nhẹ chi mát, huyết áp thấp, ói ra dịch nâu đen, bầm vết chích nhiều nơi. Bé K. tiếp tục được truyền dịch chống sốc, máu, huyết tương, tiểu cầu; điều trị hỗ trợ gan, hỗ trợ hô hấp, thở oxy, CPAP. Sau 72 giờ điều trị, tình trạng sức khỏe trẻ cải thiện.
Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, số ca mắc sốt xuất huyết trong tháng 5 năm nay đã tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Điều đáng ngại là nhiều người vẫn chưa nhận thức rõ mức độ nguy hiểm của bệnh, dẫn đến việc phát hiện và xử trí muộn, khiến bệnh chuyển nặng nhanh chóng.
Trong tháng 5, khoa Hồi sức tích cực Nhiễm của đơn vị này đã tiếp nhận 4 trường hợp sốt xuất huyết nặng.
Trong số đó, bé L.N.T.T. (6 tuổi, ngụ Bình Dương) sốt cao tại nhà nhưng gia đình chủ quan, chỉ mua thuốc hạ sốt uống. Đến ngày thứ 3, bé bắt đầu nôn ra máu, được đưa đến bệnh viện trong tình trạng sốc nặng.
Bé N.B.H. (12 tuổi, ngụ Bình Phước) có tình trạng sốt cao, được gia đình đưa vào bệnh viện tuyến dưới và được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết. Đến ngày thứ 3, bé mệt nhiều, đau bụng, ói liên tục.
Lúc này, người nhà trẻ lên Bệnh viện Nhi đồng 2 cấp cứu nhưng khi nhập viện, bé đã rơi vào tình trạng sốc, tổn thương gan nặng, men gan tăng gấp 100 lần bình thường.
Điều may mắn là cả hai bé đều được cấp cứu kịp thời và đang dần hồi phục.
Căn bệnh nguy hiểm, diễn tiến khó lường
Tính từ ngày 2/6 đến ngày 8/6, TPHCM ghi nhận 320 trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, tăng 13,1% so với trung bình 4 tuần trước. Tổng số ca sốt xuất huyết tích lũy từ đầu năm đến tuần 23 là 8.595 ca. Các quận huyện có số ca mắc trên 100.000 dân cao bao gồm huyện Cần Giờ, huyện Củ Chi và huyện Nhà Bè.
Theo BSCK1 Trần Ngọc Lưu, khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm có diễn tiến khó lường, dễ trở nặng và có nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi sát sao và điều trị kịp thời.
Quá trình diễn tiến của sốt xuất huyết thường chia thành 3 giai đoạn. Trong 1-3 ngày đầu, trẻ thường bị sốt cao và khó hạ sốt.
Các ngày tiếp theo (ngày 4-6) được đánh giá là nguy hiểm vì trẻ bắt đầu hạ sốt, dễ gây ra tâm lý chủ quan, lơ là trong việc theo dõi diễn tiến bệnh. Lúc này, trẻ có thể xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như cô đặc máu dẫn đến sốc, chảy máu, rối loạn đông máu và tổn thương các cơ quan nội tạng.
“Nếu trẻ hết sốt nhưng vẫn lừ đừ, mệt mỏi, ói nhiều, đau bụng, xuất huyết dưới da, chảy máu cam, nôn ra máu, đi tiểu hoặc đi cầu ra máu, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay, bất kể ngày hay đêm. Nếu chậm trễ, bệnh có thể trở nặng, gây nguy hiểm đến tính mạng”, bác sĩ Lưu nhắc nhở.
Từ sau ngày thứ 7-10, bệnh mới bước vào giai đoạn hồi phục.
Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến lưu ý, trẻ nhũ nhi mắc sốt xuất huyết có thể có biểu hiện không điển hình như sốt cao vừa, không liên tục kèm ho sổ mũi hắt hơi, tiêu chảy, nôn ói… Những triệu chứng này dễ gây lầm tưởng với các bệnh lý hô hấp, tiêu hóa hay nhiễm trùng hoặc bệnh tay chân miệng…
Do đó, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi để thăm khám xét nghiệm, xác định bệnh chính xác để điều trị thích hợp.
Chia sẻ thêm, bác sĩ Lưu cũng lưu ý, khi chăm sóc trẻ mắc sốt xuất huyết tại nhà, cha mẹ cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ, không tự ý cho trẻ truyền dịch hoặc dùng thuốc. Việc này có thể gây biến chứng.
Ngoài ra, tuyệt đối không cắt lễ vì việc này có thể làm trẻ mất máu nhiều hơn và tăng nguy cơ nhiễm trùng từ vết cắt trên da.
Bên cạnh đó, phụ huynh nên tập trung bù nước cho trẻ bằng cách cho trẻ uống nước lọc, oresol pha đúng tỷ lệ, nước trái cây loãng, cháo lỏng, sữa, ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ.
Tuyệt đối không cho trẻ ăn, uống các thực phẩm có màu đỏ, đen vì khi trẻ ói sẽ khó phân biệt là nôn ra máu hay thức ăn; tránh nước ngọt có ga, nước trà vì có thể làm trẻ mất nước và cô đặc máu nặng hơn.
Ngoài ra, trẻ cần được cho mặc áo dài tay, ngủ mùng để tránh bị muỗi đốt. Khu vực xung quanh nhà cũng cần thường xuyên được vệ sinh sạch sẽ để tránh tạo môi trường sinh sản cho muỗi - vật trung gian truyền bệnh.
"Hiện nay, đã có vaccine phòng sốt xuất huyết dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, phụ huynh có thể cân nhắc tiêm cho con để giảm nguy cơ bệnh nặng và biến chứng", bác sĩ Lưu nói thêm.