Cuối tháng 5, chuỗi nhà hàng của chị Phạm Thị Hải đã đóng cửa hai điểm thuê tại quận 3 và quận 11, sau thời gian dài hoạt động cầm chừng. Trong đó, mặt bằng rộng 230 m2 trên đường Cách Mạng Tháng Tám (quận 3) có giá thuê 190 triệu đồng mỗi tháng.
"Dù chủ nhà đồng ý giảm thêm giá thuê, tôi vẫn phải đóng cửa vì không thể gánh nổi khoản chi cố định quá lớn trong bối cảnh kinh doanh ế ẩm", chị Hải nói và cho biết sẽ chuyển sang mặt bằng nhỏ hơn trên cùng tuyến đường thuộc quận 10.
Trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 3), một căn nhà phố từng được thương hiệu thời trang thuê gần hai năm, đã treo biển tìm khách mới từ tháng 4 đến nay. Cách đó không xa, đoạn gần chùa Vĩnh Nghiêm, có ba mặt bằng liền kề cũng rao cho thuê từ đầu năm, hiện chưa có người chốt.
Tình trạng tương tự diễn ra trên đường 3 Tháng 2 (quận 10), nơi nhiều căn nhà mặt tiền bị bỏ trống, phủ kín bảng cho thuê. Một số mặt bằng đã treo biển từ cuối năm 2023, đến nay chưa giao dịch được. Anh Kiên, môi giới phụ trách một căn nhà ba tầng trên tuyến đường này, cho biết có mặt bằng rộng gần 300 m2, từng được thuê với giá khoảng 180 triệu đồng mỗi tháng. Hiện chủ nhà giữ nguyên mức giá chào thuê nhưng sẵn sàng thương lượng giảm 15-20% nếu có khách chốt hợp đồng.
Trên đường Nguyễn Văn Trỗi (quận Phú Nhuận), một cửa hàng kinh doanh đồ gia dụng đã dừng hoạt động từ tháng 4. Mặt bằng rộng khoảng 120 m2, từng có giá thuê 90 triệu đồng mỗi tháng. Chủ nhà cũng chấp nhận giảm 10 triệu đồng để giữ khách, nhưng do doanh thu giảm sút và chi phí vận hành cao, đơn vị thuê quyết định không gia hạn hợp đồng.
Ghi nhận của VnExpress cho thấy nhiều tuyến đường trung tâm khác như Cách Mạng Tháng Tám, Điện Biên Phủ, Nguyễn Trãi, Phan Xích Long... cũng xuất hiện dày đặc biển hiệu "cho thuê", dán kín số điện thoại trên kính và tường nhà.
Theo dữ liệu từ Batdongsan, giá thuê nhà phố tại TP HCM trong tháng 5 tiếp tục giảm 10%, nhà riêng giảm 19% so với đầu năm. Tương tự, thống kê từ nền tảng Nhà Tốt ghi nhận giá thuê nhà phố kinh doanh bán lẻ tại các quận nội thành trong tháng 1 giảm trung bình 10-18%. Mức giảm mạnh nhất tại quận 1 và Bình Thạnh, khoảng 20-32% so với cuối năm ngoái. Đến cuối tháng 3, giá chào thuê tiếp tục giảm thêm 4%, trong khi nhu cầu thuê vẫn duy trì trạng thái đi ngang từ đầu năm.
Báo cáo quý I của Savills Việt Nam cũng cho biết giá thuê trung bình hiện thấp hơn 10-20% so với trước đại dịch. Dù chủ nhà đã đưa ra nhiều ưu đãi như giữ nguyên giá lâu dài, giãn tiến độ thanh toán, giảm tiền cọc... tình trạng mặt bằng trống vẫn phổ biến, kể cả ở các vị trí đắc địa.
Lý giải nguyên nhân giá thuê giảm, mặt bằng nhà phố cho thuê vẫn ế ẩm, ông Nguyễn Ngọc Tuần, môi giới lâu năm trong phân khúc nhà phố trung tâm TP HCM, nhìn nhận nhóm khách có tiềm lực tài chính mạnh như ngân hàng, F&B, y tế, giáo dục - vốn là mục tiêu của các mặt bằng lớn - đang trong làn sóng cơ cấu lại hoạt động, nên họ tiết giảm nhu cầu thuê.
Còn ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, nói sự phát triển mạnh của thương mại điện tử đã làm thay đổi hành vi tiêu dùng. Người dân ít ra phố mua sắm, chuyển sang mua hàng trực tuyến, kéo theo nhu cầu thuê mặt bằng bán lẻ sụt giảm rõ rệt.
Ngoài nhóm ngành ăn uống cần không gian trải nghiệm, phần lớn mô hình kinh doanh đều gặp khó do chi phí mặt bằng cao, thường chiếm khoảng 30% doanh thu. Trong khi đó, sức mua yếu khiến nhiều cửa hàng không đủ khả năng duy trì hoạt động.
Song song đó, ông Tuấn cho rằng xu hướng tiêu dùng hiện đại cũng không còn ưu ái nhà phố. Người dân ngày càng ưa chuộng các trung tâm thương mại tích hợp như Vincom, Aeon Mall hay Crescent Mall - nơi tiện lợi hơn về hạ tầng và trải nghiệm mua sắm. Trong khi đó, nhà phố vốn nhỏ hẹp, thiếu chỗ đậu xe và khó cải tạo không gian, ngày càng lép vế dù đã hạ giá thuê.
Bà Cao Thị Thu Hương, quản lý cấp cao Savills Việt Nam, cũng nhìn nhận mô hình "tất cả trong một" tại trung tâm thương mại đang chiếm ưu thế nhờ giúp các thương hiệu tiếp cận khách hàng dễ hơn, đồng thời được phân bổ ngành hàng hợp lý. Số khác, họ tìm mặt bằng trong hẻm để tiết giảm chi phí.
"Trước đây, nhiều doanh nghiệp chấp nhận lỗ để quảng bá thương hiệu ở các mặt bằng trung tâm. Tuy nhiên, khi truyền thông đa phương tiện lên ngôi, việc thuê nhà phố đắt đỏ để nhận diện thương hiệu không còn là ưu tiên", bà Hương đánh giá.
Thực tế, nhiều đơn vị kinh doanh nhỏ lẻ đã chuyển hướng sang thuê nhà trong hẻm, nhà riêng hoặc tầng trệt các chung cư để giảm chi phí, kết hợp mô hình "giao nhanh, tiêu dùng gần".
Ngọc Anh, chủ một cửa hàng mỹ phẩm, chia sẻ rằng sau gần một năm thuê mặt bằng nhà phố trên đường 3 Tháng 2 với giá 45 triệu đồng mỗi tháng, chị đã chuyển về căn hộ tầng trệt trong một khu chung cư gần đó. "Khách hàng cũ vẫn tìm đến, mà chi phí thuê giảm một nửa", chị nói.
Dù vậy, giới chuyên gia cho rằng nhà phố cho thuê chưa hẳn đã "hết thời". Với sức mua lớn tại TP HCM, tiềm năng bán lẻ vẫn còn, nhưng chủ nhà cần định giá hợp lý, linh hoạt và cùng đồng hành với khách thuê để vượt qua giai đoạn khó khăn.
Phương Uyên