Trả lời:
Viêm gan B có ba đường lây chính, từ mẹ truyền sang con, đường máu và quan hệ tình dục không an toàn. Bệnh có thể lây truyền ít hơn khi sử dụng chung đồ dùng cá nhân như dao cạo râu, bấm móng tay, nhíp, sử dụng chung kim tiêm, hay các vật dụng có chứa mầm bệnh khác.
Muỗi là vật trung gian gây một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản, sốt rét, sốt vàng da. Với viêm gan B, đến nay vẫn chưa có nghiên cứu hay bằng chứng khoa học nào chỉ ra, muỗi đốt làm lây lan mầm bệnh.
Trong gia đình đang có người mắc bệnh, bạn nên xét nghiệm kháng thể viêm gan B (xét nghiệm HBsAb) xem đã có kháng thể kháng lại virus viêm gan B hay chưa. Trường hợp đã mắc bệnh, tiêm vaccine không còn hiệu quả nữa. Còn trường hợp không có kháng thể với viêm gan B hoặc mức kháng thể dưới mức bảo vệ, bạn cần tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Lý do, viêm gan B là bệnh truyền nhiễm do virus HBV gây ra. Khi mắc bệnh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn tới suy gan, xơ gan hoặc ung thư gan.
Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine viêm gan B dành cho trẻ em và người lớn, gồm Heberbiovac HB (Cu Ba) và Gene Hbvax (Việt Nam), Twinrix (Bỉ), trong đó Twinrix phòng viêm gan A và viêm gan B trong một mũi tiêm. Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng, xét nghiệm viêm gan B trước khi tiêm, tiêm nhắc khi kháng thể giảm. Trẻ em cần tiêm vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh, sau đó theo sát lịch tiêm ngừa vaccine có thành phần viêm gan B như vaccine 5 trong 1 hoặc vaccine 6 trong 1.
Ngoài tiêm vaccine, bạn cũng cần phòng bệnh bằng tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tránh uống rượu bia, hút thuốc lá. Trường hợp mắc bệnh, bạn nên tuân thủ việc điều trị của bác sĩ, không nên điều trị theo mẹo dân gian, uống các loại lá cây khiến bệnh nặng hơn.
Ngoài viêm gan B, bạn nên chủng ngừa các bệnh do muỗi đốt gây nên như sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản. Hiện Việt Nam cũng có các loại vaccine phòng bệnh do muỗi đốt như vaccine sốt xuất huyết, chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau ba tháng, có hiệu quả phòng ngừa bệnh đến hơn 80% và giảm nguy cơ nhập viện hơn 90%.
Đối với bệnh viêm não Nhật Bản, hiện có các vaccine phòng ngừa như Jevax (Việt Nam), Imojev (Thái Lan), Jeev (Ấn Độ), có thể lựa chọn tiêm từng loại vaccine hoặc tiêm kết hợp giữa các loại theo tư vấn của bác sĩ. Trong đó, sau lịch tiêm cơ bản, vaccine Jevax cần nhắc lại mỗi 3 năm.
Bác sĩ Phạm Đình Đông
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.