Anh Nguyễn Chí Hà (30 tuổi, Hoài Đức, Hà Nội) hỏi: Gia đình tôi có một mảnh đất đứng tên hộ gia đình, có thể chia thành 6 suất đất ở. Bố mẹ tôi dự định chia cho 2 con trai mỗi người 2 suất, còn 2 con gái mỗi người 1 suất.
Ảnh minh họa.
Để tiện phân chia, bố tôi muốn các con đồng ý sang tên toàn bộ đất cho bố đứng tên riêng. Cả nhà đều ủng hộ, chỉ riêng người anh cả không đồng ý và còn gây khó dễ, dù trước đó đã được bố mẹ cho một mảnh đất khác.
Vậy, có cách nào để sang tên đất cho bố mà không cần ý kiến của anh cả không? Nếu bố tôi kiện ra tòa, đất sẽ chia đều cho 4 người hay như thế nào?
Luật sư Vũ Anh Tuấn (Văn phòng luật sư Trung Hòa, Hà Nội) trả lời: Trước hết, cần xác định thời điểm mảnh đất được cấp sổ đỏ, vì quy định pháp luật thay đổi tùy theo mốc thời gian. Có hai trường hợp:
Sổ đỏ được cấp trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực
Theo quy định cũ, hộ gia đình sử dụng đất bao gồm: các thành viên có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân, đang sống chung và có quyền sử dụng đất tại thời điểm được cấp sổ. Dù các con còn nhỏ khi ấy, vẫn được tính là đồng sở hữu nếu đủ điều kiện.
Điều này có nghĩa: tất cả các thành viên đều có quyền với mảnh đất, nên bất kỳ giao dịch nào cũng cần sự đồng thuận hoặc ủy quyền của tất cả.
Luật sư Vũ Anh Tuấn.
Nếu người anh không đồng ý, có hai hướng xử lý: Nếu mảnh đất đủ điều kiện tách thửa, có thể tách phần cho anh trai, sau đó bố mẹ sử dụng phần còn lại theo ý muốn. Trường hợp thứ 2, nếu không thể tách thửa hoặc không thỏa thuận được, phải khởi kiện ra tòa để phân chia tài sản chung.
Sổ đỏ được cấp sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực
Luật mới quy định: Nếu quyền sử dụng đất của nhóm người dùng chung có thể chia phần, thì từng người có thể làm thủ tục tách phần của mình ra. Nếu không chia phần được thì mọi hành động như sang tên, bán, chuyển nhượng đều phải có sự đồng thuận của toàn bộ các thành viên hoặc có văn bản ủy quyền. Vì vậy, trường hợp anh trai bạn không đồng ý, gia đình không thể tự ý sang tên cho bố được.
Khi không thể thỏa thuận, Tòa án là lối ra cuối cùng
Nếu buộc phải đưa ra tòa, thì tòa sẽ xem xét công sức đóng góp và các yếu tố liên quan để phân chia đất hợp lý giữa các thành viên. Sau khi tòa có quyết định phân chia rõ ràng, từng người có thể sang tên phần đất của mình.
Dù chỉ một thành viên phản đối, bố mẹ bạn không thể tự ý sang tên đất hoặc chia theo ý muốn. Việc hòa giải, thỏa thuận vẫn là con đường tốt nhất. Nếu không thể, khởi kiện là giải pháp pháp lý cuối cùng, tuy nhiên sẽ mất thời gian và chi phí.
Lời khuyên: Trước khi đi đến bước pháp lý, gia đình nên tìm cách thuyết phục hoặc nhờ bên trung lập (người thân, luật sư, hòa giải viên) hỗ trợ để đạt được sự đồng thuận, tránh những rạn nứt không đáng có trong nội bộ.
Diện tích nhà lớn hơn ghi nhận trên sổ đỏ, phải xử lý thế nào?
Theo luật sư, trường hợp có thay đổi về ranh giới, mốc giới, kích thước các cạnh, diện tích, số hiệu hoặc địa chỉ của thửa đất thì phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai.
Cha mẹ sang tên sổ đỏ sớm cho con và nguy cơ 'trắng tay' lúc về già
Việc cha mẹ tin tưởng tuyệt đối con cái, trao tặng tài sản mà không thiết lập biện pháp bảo vệ lợi ích cho mình có thể dẫn đến nguy cơ "trắng tay", ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống khi về già.