Mổ chữa cận thị kèm loạn được không?

Trả lời:

Cận thị khiến hình ảnh hội tụ trước võng mạc, làm mờ các vật ở xa, nguyên nhân thường do trục nhãn cầu dài quá mức hoặc công suất khúc xạ của mắt quá lớn so với chiều dài trục nhãn cầu. Loạn thị là tình trạng mắt có sự khác biệt về độ hội tụ ánh sáng ở các kinh tuyến khác nhau, khiến hình ảnh bị méo mó hoặc nhòe ở mọi khoảng cách. Loạn thị thường do giác mạc có hình dạng không đối xứng, đôi khi do bất thường ở thủy tinh thể. Cả hai tật khúc xạ này thường bắt nguồn từ sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và tác động của môi trường sống như thói quen làm việc gần, ít tiếp xúc ánh sáng ngoài trời hoặc sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài.

Thông thường người bị các tật khúc xạ này phải đeo kính gọng hoặc kính áp tròng, giúp cải thiện thị lực. Tuy nhiên, đeo kính có thể gây bất tiện trong cuộc sống, bên cạnh đó là yếu tố thẩm mỹ. Các phương pháp phẫu thuật khúc xạ bằng laser như LASIK, Femto-LASIK, SMILE... hiện có thể đồng thời điều chỉnh cả cận thị và loạn thị, thông qua định hình lại bề mặt giác mạc bằng công nghệ laser theo bản đồ giác mạc cá nhân hóa.

Cụ thể, hệ thống laser excimer hoặc laser femtosecond điều chỉnh bề mặt giác mạc theo từng trục khúc xạ, giúp tái tạo hình dạng giác mạc chuẩn hơn, hỗ trợ ánh sáng hội tụ chính xác trên võng mạc. Ở các trường hợp loạn thị đều, tức là các trục khúc xạ chính của mắt vuông góc với nhau, có thể hiệu chỉnh ổn định bằng kính trụ hoặc phẫu thuật laser, hiệu quả điều trị tốt. Khi được lập trình chính xác, laser có thể tái định hình giác mạc theo các trục này, giúp ánh sáng hội tụ đúng vào võng mạc. Hầu hết người bệnh đạt được thị lực không kính tối đa sau mổ.

Tuy nhiên, nếu bị loạn thị bất thường như từng có sẹo giác mạc, chấn thương mắt hoặc nghi ngờ giác mạc hình chóp, hiệu quả điều trị sẽ hạn chế hơn. Giác mạc chóp là tình trạng giác mạc mỏng dần và biến dạng, thường phồng lồi thành hình nón, khiến hình ảnh méo mó, nhòe và tăng nhạy cảm với ánh sáng. Với các trường hợp này, phẫu thuật khúc xạ bằng laser có thể làm trầm trọng thêm biến dạng giác mạc, do đó thường chống chỉ định để tránh nguy cơ biến chứng nặng nề sau mổ.

Mức độ loạn thị được xử lý bằng laser cũng có giới hạn, thông thường tối đa khoảng 4-5 độ. Với các trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể chỉ định đặt kính nội nhãn có loạn thị (ICL Toric) hoặc kết hợp thay thủy tinh thể nhân tạo, đặc biệt ở người trên 40 tuổi có dấu hiệu đục thủy tinh thể.

Phẫu thuật khúc xạ không làm thay đổi cấu trúc sinh học mắt, tức là không điều trị nguyên nhân loạn thị bẩm sinh hoặc do cấu trúc giải phẫu đặc biệt, mà chỉ làm thay đổi hình dạng giác mạc để điều chỉnh đường đi của tia sáng. Sau mổ, thị lực vẫn có thể thay đổi nhẹ theo thời gian, nhất là khi mắt tiếp tục làm việc căng thẳng hoặc có yếu tố bệnh lý đi kèm.

Trường hợp của bạn cần thực hiện đánh giá tiền phẫu toàn diện về mắt, bao gồm đo khúc xạ nhằm xác định độ cận, loạn và tính ổn định khúc xạ. Ngoài ra, đo độ dày giác mạc, độ bền cơ sinh học, đánh giá bản đồ giác mạc cũng giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường tiềm ẩn. Bác sĩ xem xét các yếu tố cá nhân như độ tuổi, nghề nghiệp, nhu cầu thị lực đặc thù và khả năng tuân thủ chăm sóc hậu phẫu để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.

ThS.BS Tăng Ngọc Anh
Phó khoa Mắt, Trung tâm Mắt Công nghệ cao
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM