Đột quỵ do biến chứng rung nhĩ

ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nhịp tim của ông Điền lên đến 180-190 lần/phút do rung nhĩ đáp ứng thất nhanh, tinh thần không tỉnh táo, lơ mơ, nói sảng. Chụp cộng hưởng từ (MRI) ghi nhận vùng nhồi máu não bán cầu phải - biến chứng nguy hiểm của rung nhĩ.

BS.CKI Phạm Phong Luân, khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, lý giải khi bị rung nhĩ, hai ngăn trên của tim (tâm nhĩ) co bóp rất nhanh, hỗn loạn, không đều khiến máu ứ đọng trong tâm nhĩ, tạo điều kiện hình thành cục máu đông trong tim. Những cục máu đông này được tim bơm ra, di chuyển theo dòng máu đến não hoặc cơ quan khác gây đột quỵ, tắc mạch máu cấp. "Bệnh nhân rung nhĩ có nguy cơ đột quỵ gấp 5-7 lần so với người không mắc bệnh", bác sĩ Luân nói. Rung nhĩ không được điều trị còn tăng nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim cấp và nằm viện kéo dài.

Ông Điền từng được thay van hai lá, van động mạch chủ nhiều năm trước. Theo bác sĩ Kiều, rung nhĩ trên nền bệnh van tim phổ biến vì bệnh lý này khiến cấu trúc, chức năng tim thay đổi. Dù bệnh nhân dùng thuốc kháng đông đúng chỉ định, thuốc chỉ giúp giảm nguy cơ đột quỵ 60-70% chứ không loại bỏ hoàn toàn rủi ro. Ông Điền may mắn được đưa đến viện sớm nên di chứng chưa nặng nề.

Các bác sĩ điều trị cho ông bằng thuốc kháng đông, điều chỉnh liều theo phác đồ phù hợp để phòng huyết khối tái phát, kèm thuốc kiểm soát nhịp tim, hỗ trợ chức năng tim. Ông tỉnh táo, hết nói sảng, không còn co giật, triệu chứng sụp mi cải thiện dần, tập vật lý trị liệu phục hồi sau đột quỵ, xuất viện sau 9 ngày.

Bệnh nhân rung nhĩ thường không có triệu chứng rõ ràng, chỉ phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi xảy ra biến chứng đột quỵ như trường hợp ông Điền. Một số người có biểu hiện hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, mệt, giảm khả năng gắng sức, hụt hơi, chóng mặt, cảm giác muốn ngất hoặc nặng ngực. Thông thường rung nhĩ xảy ra do nhiều yếu tố kết hợp với nhau. Nguyên nhân bao gồm sau phẫu thuật tim, bệnh tim bẩm sinh, bệnh cơ tim, bệnh van tim, bệnh mạch vành, tăng huyết áp, suy tim, bệnh phổi mạn tính, cường giáp, nhiễm siêu vi, ngưng thở khi ngủ, viêm màng ngoài tim và tuổi cao (trên 60 tuổi).

Để phòng ngừa rung nhĩ gây đột quỵ, bên cạnh uống kháng đông, người bệnh cần duy trì lối sinh hoạt lành mạnh như tập thể dục đều đặn, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu và caffeine, tránh căng thẳng, kiểm soát bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu. Ăn nhiều chất xơ, thịt gia cầm, cá, dầu ô liu, tránh thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhiều muối, đồ ngọt... Người bệnh cần tuân thủ tái khám định kỳ, khi xuất hiện các triệu chứng đột quỵ gồm liệt mặt, nói đớ, yếu hoặc tê nửa người, triệu chứng xuất huyết gồm tiểu ra máu, chảy máu chân răng, đi ngoài phân đen... cần đến bệnh viện ngay.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi