ThS.BS Mai Mạnh Tam, Phó khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, thường phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn. Chúng chủ yếu tấn công hệ hô hấp nhưng cũng gây bệnh tại nhiều cơ quan khác dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
Phá hủy mô phổi và suy giảm chức năng hô hấp: Tình trạng viêm mạn tính phá hủy nhu mô phổi, hình thành hang lao và mô xơ dẫn đến giảm thể tích phổi, khả năng trao đổi khí, với biểu hiện là khó thở, ho kéo dài, ho ra máu. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, đau ngực, sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân. Lao phổi còn gây nhiều biến chứng nguy hiểm khác như tràn dịch màng phổi, tràn khí màng phổi và xẹp phổi.
Tổn thương xương khớp: Lao cột sống (bệnh Pott) là dạng phổ biến nhất của lao xương khớp. Bệnh có thể phá hủy đĩa đệm và thân đốt sống, dẫn đến biến dạng cột sống, gù vẹo, chèn ép tủy sống, liệt. Vi khuẩn lao còn tấn công các khớp lớn như khớp háng, khớp gối, gây viêm khớp, khiến người bệnh hạn chế vận động và đau kéo dài. Lao xương khớp thường tiến triển chậm nên chẩn đoán thường chậm trễ. Người bệnh không được điều trị kịp thời dẫn đến tàn phế vĩnh viễn, theo bác sĩ Tam.
Ảnh hưởng hệ tiêu hóa: Vi khuẩn lao xâm nhập vào đường tiêu hóa có thể gây viêm, loét, hình thành áp xe, hẹp lòng ruột. Người bệnh thường có triệu chứng như đau bụng, sốt, sụt cân, tiêu chảy hoặc táo bón, xảy ra biến chứng nguy hiểm như tắc ruột, thủng ruột và xuất huyết tiêu hóa.
Tấn công đa tạng: Lao kê là tình trạng vi khuẩn lao lan tỏa khắp cơ thể qua đường máu. Bệnh có thể tấn công nhiều cơ quan khác như não, màng não, gan, lách, thận, tủy xương và hệ tiêu hóa. Lao màng não là biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong và di chứng thần kinh cao. Lao kê thường xảy ra ở người suy giảm miễn dịch nặng, gây tử vong nếu không được điều trị.
Suy giảm miễn dịch: Người bệnh thường bị suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Tình trạng viêm mạn tính do lao cũng gây rối loạn chuyển hóa, suy dinh dưỡng, suy kiệt cơ thể. Các triệu chứng toàn thân như sốt kéo dài, chán ăn, sụt cân là hậu quả của quá trình viêm và độc tố do vi khuẩn lao tiết ra.
Việt Nam ghi nhận hơn 106.000 ca mắc lao năm 2023, 11.000 người tử vong do bệnh này, nhiều gấp đôi so với số tử vong do tai nạn giao thông. Bác sĩ Mạnh Tam cho biết lao phổi có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Khi có những triệu chứng bất thường như ho kéo dài trên 2-3 tuần, đôi khi có đờm hoặc ho ra máu, đau ngực, khó thở, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm và sụt cân, người bệnh nên đi khám ngay.
Tuấn Đạt
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh hô hấp tại đây để bác sĩ giải đáp |