Sáng 22/1/2016, cảnh sát thành phố Arcadia, California nhận được cuộc gọi khẩn cấp đến ngôi nhà hai tầng trên đại lộ Fairview. Tại hiện trường, họ phát hiện thi thể hai thiếu niên nằm trong phòng ngủ ở hai tầng khác nhau, xung quanh đầy máu và dấu vết bạo lực.
Nạn nhân là anh em Lâm Trí Uy (William Lin), 16 tuổi, và Lâm Kỳ An (Anthony Lin), 15 tuổi. Cả hai tử vong do chấn thương nghiêm trọng bởi hung khí cùn.
Giám định pháp y sơ bộ cho thấy An không có dấu hiệu chống cự rõ ràng, nhiều khả năng bị tấn công trong lúc ngủ. Trái lại, Uy có nhiều vết thương do phản kháng dữ dội. Dù ngôi nhà có dấu hiệu đột nhập, đồ đạc có giá trị vẫn nguyên vẹn, cho thấy đây không phải vụ đột nhập trộm cắp thông thường.
Điều tra viên không tìm thấy dấu vân tay hay bằng chứng ADN tại hiện trường, cũng không có nhân chứng nào.
Người phát hiện thi thể và báo cảnh sát là Lâm Đại Vĩ, bố của hai nạn nhân. Vĩ chỉ ra nghi phạm là em rể tên Sử Đức Vân, 44 tuổi. Đêm trước án mạng, Vân tấn công vợ là Lâm Ngọc Kim, em gái Vĩ.
Đằng sau án mạng tưởng như đột ngột này là mâu thuẫn và thù hận tích lũy suốt thời gian dài trong hai gia đình.
Mặt tối của doanh nhân thành đạt
Sử Đức Vân từng giữ chức giám đốc điều hành một công ty công nghệ ở Thâm Quyến. Bề ngoài, Vân là doanh nhân thành đạt với sự nghiệp và gia đình đáng mơ ước.
Năm 2014, Vân đột ngột từ chức, đưa vợ và hai con trai di cư sang Mỹ dưới sự giúp đỡ của anh vợ, sống tại La Cañada Flintridge - vùng ngoại ô giàu có ở California. Không ngờ hành động giúp đỡ này lại mở màn cho bi kịch, đẩy gia đình Vĩ vào vực thẳm.
Theo điều tra, Vân vội vã rời khỏi Trung Quốc thực chất là nhằm trốn tránh bị truy tố tội hối lộ quan chức để giành được hợp đồng. Anh ta bị chính quyền Thâm Quyến điều tra từ tháng 5/2013.
Tại Mỹ, thay vì theo đuổi ngành công nghệ quen thuộc, Vân chuyển hướng sang bất động sản và đầu tư, tìm cách kiếm tiền nhanh thông qua đầu cơ. Tuy nhiên, Vân có danh tiếng xấu trong kinh doanh vì nợ tiền của đối tác thời gian dài nhưng vẫn ăn tiêu xa xỉ.
Cuộc sống gia đình tưởng chừng hào nhoáng của Vân cũng bị vạch trần mặt tối. Kim khai trước tòa rằng thường xuyên bị Vân bạo hành ở Trung Quốc. Anh ta trút giận lên cô khi công việc không thuận lợi, đôi khi đánh đập mà chẳng cần lý do. Sau khi chuyển đến Mỹ, tình hình còn tồi tệ hơn. Có lần, Vân lấy gối bịt miệng và mũi, suýt làm vợ ngạt thở.
Hận thù sau cuộc ly hôn
Bị bạo hành cả thể xác lẫn tinh thần trong thời gian dài khiến Kim kiệt quệ. Đầu tháng 12/2015, cô đề nghị ly thân và chuyển đến sống ở nhà mẹ đẻ. Vân phẫn nộ vì coi quyết định rời đi của vợ là sự thách thức với mình.
Ngày 30/12/2015, Vân lái xe đến nhà mẹ vợ, muốn đón Kim về nhưng bị từ chối. Giữa cuộc cãi vã nảy lửa, Vân túm lấy Kim, định dùng vũ lực lôi vợ đi. Khi đó Vĩ cũng có mặt, tranh cãi và ngăn cản Vân. Mẹ Kim cố gắng can thiệp thì bị con rể đẩy ngã xuống đất.
Vĩ lập tức gọi 911 báo cáo sự việc. Nhưng khi cảnh sát đến, gia đình lại từ chối nộp đơn tố cáo, cho rằng dù sao họ vẫn là người một nhà, không nên tự phơi bày chuyện xấu. Hôm sau, Vĩ hộ tống em gái đến tòa án tố cáo Vân về tội bạo lực gia đình và xin lệnh cấm anh ta tiếp cận cô và mẹ.
Ngày 7/1/2016, Vân nhận được lệnh cấm tạm thời, cấm anh ta liên lạc với vợ. Vân đổ lỗi cho Vĩ không coi mình ra gì, tự ý xen vào việc nhà mình khiến hôn nhân đổ vỡ, từ đó ôm lòng oán hận.
Chiều 21/1/2016, Vân nhận được tin từ tòa án rằng Kim đã chính thức đệ đơn ly hôn. Đối với một người tự kiêu như anh ta, việc bị vợ bỏ là điều vô cùng nhục nhã.
Sau khi biết tin, Vân chuyển 450.000 USD cho người thân ở Trung Quốc. Số tiền này sau đó được các công tố viên coi là bằng chứng quan trọng về âm mưu phạm tội, cho thấy anh ta đã chuẩn bị bỏ trốn.
Khoảng 23h hôm đó, Vân lái xe đến nhà Kim, xông vào đánh vợ trước mặt con trai út 8 tuổi. Anh ta cầm rìu chặt củi tấn công Kim... Nghe thấy tiếng động, con trai lớn 15 tuổi xông ra giật lấy vũ khí từ tay Vân, ngăn anh ta tiếp tục làm hại mẹ. Sau đó, Vân giận dữ rời khỏi nhà.
Kim bị thương không thể cử động nên gọi điện thoại cầu cứu Vĩ.
Khoảng 1h30 ngày 22/1, vợ chồng Vĩ lái xe đưa Kim đến bệnh viện điều trị. Lúc này, hai con của Vĩ đang ngủ ở nhà.
Không ngờ, sau khi rời khỏi nhà Kim, Vân vẫn chưa hả giận. Anh ta không chỉ phẫn nộ trước quyết định ly hôn của vợ, mà còn coi Vĩ là thủ phạm khiến gia đình tan vỡ, cần phải trả giá.
Vân lái xe đến nhà Vĩ, mang theo kìm cắt bu lông dài khoảng 60 cm. Kế hoạch của anh ta không phải là trực tiếp tấn công anh vợ, mà lựa chọn phương pháp tàn nhẫn hơn: sát hại hai con trai của Vĩ, bắt nếm trải nỗi đau mất người thân.
Tại nhà Vĩ, Vân dùng kìm tấn công An đang ngủ say. Uy ở phòng khác nghe thấy tiếng động nên tỉnh lại, cố sức chống trả nhưng không thể thoát thân.
Cuộc truy lùng quốc tế
Sau khi gây án, Vân đến sân bay quốc tế Los Angeles, đáp chuyến bay đi Hong Kong lúc 10h ngày 22/1.
Theo lời khai của nhân viên quầy vé, Vân mang theo sáu loại tiền tệ và thẻ căn cước từ ba quốc gia khác nhau, cho thấy anh ta đã có ý định trốn khỏi đất nước từ trước.
Ngay sau đó, cảnh sát tìm thấy chiếc xe SUV màu xám của Vân gần sân bay. Bên trong có chiếc kìm cắt bu lông dính đầy máu được quấn trong khăn tắm. Xét nghiệm ADN xác nhận vết máu là của hai nạn nhân. Hung khí này trở thành bằng chứng quan trọng buộc tội Vân.
Cảnh sát Los Angeles nhanh chóng thông báo cho cảnh sát Hong Kong và ban hành lệnh bắt giữ quốc tế đối với Vân thông qua Interpol. Tối 23/1/2016, Vân bị cảnh sát Hong Kong bắt giữ ngay sau khi hạ cánh, bị tạm giam để chờ dẫn độ theo hiệp ước giữa Mỹ và Hong Kong.
Ngày 25/1/2016, Vân hầu tòa tại Tòa án quận phía Đông Hong Kong. Anh ta từ chối hỗ trợ pháp lý, tuyên bố sẵn sàng trở về Mỹ để đầu thú và cung cấp lời giải thích chi tiết về vụ án. Vân cũng lập luận rằng chuyến đi đến Hong Kong không phải là nỗ lực bỏ trốn, mà vốn có ý định đi Thâm Quyến qua Hong Kong vì công việc.
Theo lời khai, Vân sở hữu một công ty ở Thâm Quyến với tài sản từ 50 đến 100 triệu nhân dân tệ. Anh ta nói mình không thể bỏ trốn nên nộp đơn xin tại ngoại. Tuy nhiên, lời biện hộ của Vân thiếu thuyết phục. Các bằng chứng do bên công tố Mỹ cung cấp đều chỉ ra anh ta là thủ phạm của vụ giết người kép kinh hoàng. Vì vậy, thẩm phán bác đơn xin tại ngoại của Vân.
Ngày 15/4/2016, Vân bị dẫn độ về Mỹ. Tháng sau, anh ta hầu tòa tại Tòa án Cấp cao Los Angeles, bị buộc tội hai tội danh giết người cấp độ một và một tội danh hành hung nghiêm trọng đối với vợ.
Lời biện hộ 'tinh thần không tỉnh táo'
Dù có bằng chứng rõ ràng, quá trình xét xử vụ án này kéo dài bất thường. Từ tháng 6/2016 đến năm 2023, các luật sư bào chữa của Vân nhiều lần yêu cầu hoãn phiên tòa, viện dẫn các lý do như xung đột lịch trình và thiếu chuẩn bị tài liệu. Cùng với đại dịch Covid-19 bùng phát vào năm 2020, phiên tòa liên tục bị trì hoãn, mãi đến tháng 10/2023, gần 8 năm sau vụ việc, vụ án mới chính thức được đưa ra xét xử.
Lý do trì hoãn lâu như vậy là vì luật sư của Vân tin rằng anh ta mắc bệnh tâm thần, không có năng lực trách nhiệm hình sự. Luật sư cũng cho rằng Vân bị đau tim và đột quỵ trong thời gian giam giữ, do đó không thể hầu tòa.
Theo luật sư, Vân mắc chứng rối loạn tâm thần phân liệt và rối loạn căng thẳng sau sang chấn sau khi biết vợ đệ đơn ly hôn vào ngày 21/1/2016. Luật sư tuyên bố rằng sau khi giết người, Vân mang theo sáu loại tiền tệ và thẻ căn cước từ ba quốc gia khác nhau, sau đó mua vé hạng nhất đến Hong Kong bằng tiền mặt tại sân bay Los Angeles, tất cả đều thực hiện khi tinh thần không tỉnh táo.
Bên công tố phản bác, lập luận rằng việc Vân sát hại hai con của Vĩ đã được lên kế hoạch tỉ mỉ, bắt nguồn từ lòng oán hận Vĩ vì đã giúp Kim ly hôn và giúp cô thoát khỏi bạo lực gia đình kéo dài. Vân đã trút cơn thịnh nộ đối với vợ và Vĩ lên hai thiếu niên vô tội.
Khi gây án, Vân mang theo chiếc kìm cắt bu lông dài khoảng 60 cm và tấn công dã man hai cháu trai đang ngủ. Phương pháp gây án rất tàn nhẫn và máu lạnh, không hề có dấu hiệu bất ổn về tinh thần. Hơn nữa, bên công tố phát hiện Vân đã nhiều lần tìm kiếm thông tin trên mạng như "luật ly hôn California", "chính sách dẫn độ của Trung Quốc" và "cách giảm nhẹ hình phạt cho kẻ giết người" trước khi gây án, cho thấy hành vi phạm tội đã được lên kế hoạch từ trước, hoàn toàn đáp ứng các yêu cầu pháp lý về trách nhiệm hình sự.
Tháng 3/2024, sau phiên tòa kéo dài, bồi thẩm đoàn tuyên Vân có tội với hai tội danh giết người cấp độ một. Tòa tuyên phạt hai án tù chung thân không ân xá, thêm 4 năm tù vì tội tấn công bạo lực đối với Kim.
Trong suốt phiên tòa, Vân không nhận tội hay tỏ ra hối hận.
Tưởng chừng với hình phạt dành cho Vân, vụ án này cuối cùng có thể khép lại. Tuy nhiên, một cuộc tranh cãi pháp lý bất ngờ nổ ra sau đó. Vợ chồng Vĩ đệ đơn kiện dân sự về cái chết oan uổng, bị đơn bao gồm cả người em gái Kim.
Theo hồ sơ tòa án, vợ chồng Vĩ cáo buộc trong quá trình ly hôn, Kim đã dàn dựng "âm mưu khiêu khích" để kích động Vân nổi cơn thịnh nộ, có hành vi bạo lực dẫn đến anh ta bị bắt, nhằm chiếm đoạt tài sản của Vân. Họ lập luận rằng hành động của Kim đã gián tiếp gây ra cái chết oan uổng của hai con trai và yêu cầu tòa án truy cứu trách nhiệm dân sự của Kim.
Đến nay, phán quyết của vụ kiện chưa được công bố.
Tuệ Anh (theo Toutiao, China Daily)