Đề xuất này được đưa ra trong dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) mà Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo. Mục tiêu là đánh giá toàn diện phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kết quả thực hiện nhiệm vụ của công chức.
Theo dự thảo, kết quả đánh giá sẽ là căn cứ quan trọng để bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật, sàng lọc và thực hiện các chính sách đối với công chức, tuân theo nguyên tắc "có vào có ra, có lên có xuống". Các cơ quan sẽ ban hành quy định cụ thể về phương thức và nội dung kiểm tra để thực hiện việc sát hạch và đánh giá.
Bộ Nội vụ cho rằng Luật Cán bộ công chức hiện hành và các văn bản hướng dẫn chưa tạo đủ hành lang pháp lý để đánh giá hiệu quả công việc theo vị trí việc làm. Điều này dẫn đến tình trạng đánh giá cào bằng, thiếu động lực phấn đấu cho công chức và không có cơ sở vững chắc để sàng lọc những người không đáp ứng yêu cầu về phẩm chất, năng lực và uy tín.
Đội ngũ công chức hiện nay đang tồn tại tình trạng "vừa thừa, vừa thiếu", cùng với đó là tâm lý "né tránh trách nhiệm, đùn đẩy công việc, thiếu sáng tạo và tư tưởng vào nhà nước là an toàn", "công chức suốt đời". Cơ chế đào thải công chức hiện tại cũng được đánh giá là chưa đủ mạnh mẽ.
Theo Bộ Nội vụ, nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ việc thiếu cơ chế cạnh tranh và sàng lọc hiệu quả trong đội ngũ, cũng như cơ chế và phương thức đánh giá, xếp loại chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Đề xuất xây dựng cơ chế sàng lọc công chức còn nhằm thực hiện các chủ trương của Đảng về công tác cán bộ, trong đó khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đồng thời, tạo ra cơ chế để sàng lọc và thay thế những cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm, năng lực hạn chế và uy tín thấp.
Bộ Nội vụ kỳ vọng rằng các quy định mới được bổ sung trong dự thảo Luật sẽ giải quyết được tình trạng né tránh, đùn đẩy, chây ỳ và tâm lý "công chức suốt đời". Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một đội ngũ công chức tinh thông nghiệp vụ, có chất lượng cao, đủ năng lực và phẩm chất để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
Vũ Tuân