Tại cuộc họp về dự thảo Nghị định hướng dẫn chính sách đất đai và môi trường trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam ngày 22/9, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết dự thảo này đang tập trung vào hai nhóm chính sách là đất đai và môi trường.
Dự thảo có nhiều điểm mới, tạo thuận lợi tối đa cho nhà đầu tư. Chẳng hạn, dự thảo thống nhất giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh làm đầu mối quyết định giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng, gia hạn, điều chỉnh thời gian sử dụng đất. Tức là, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ được trao thẩm quyền làm "một đầu mối" quyết định nhiều thủ tục liên quan đến đất đai trong khu trung tâm tài chính quốc tế, thay vì doanh nghiệp phải đi qua nhiều khâu trung gian.
Cùng với đó, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là căn cứ pháp lý quan trọng khi đề nghị giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất. Thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh, theo góp ý của TP HCM và Đà Nẵng.
Về chính sách môi trường, dự thảo quy định dự án đầu tư chỉ cần đăng ký công nghệ áp dụng và môi trường, cơ quan tiếp nhận là UBND cấp xã, phù hợp Luật Bảo vệ môi trường. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể lựa chọn đăng ký trực tiếp với cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế.
Với nội dung nhà ở và xây dựng, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết Bộ Xây dựng đã có văn bản góp ý, chủ yếu đề nghị làm rõ thêm, không có đề xuất cụ thể để đưa vào nghị định. Qua rà soát, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thấy các quy định hiện hành đã đầy đủ, đặc biệt về quyền sở hữu nhà ở của người nước ngoài, nên không cần hướng dẫn thêm tại Nghị định.
Nghị quyết được Quốc hội thông qua hồi tháng 6 xác định Việt Nam sẽ thành lập một trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại TP HCM và Đà Nẵng, với nhiều chính sách phát triển đặc thù. Riêng với lĩnh vực đất đai, dự án đầu tư trong trung tâm tài chính quốc tế thuộc lĩnh vực ưu tiên được giao, cho thuê đất tối đa 70 năm; lĩnh vực khác thời hạn sử dụng đất không quá 50 năm. Người nước ngoài làm việc tại trung tâm tài chính quốc tế được miễn thuế thu nhập cá nhân tới hết 2030.
Tại cuộc họp, lãnh đạo UBND TP HCM, Đà Nẵng cho rằng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cơ bản đã tiếp thu đầy đủ các góp ý trước đó của địa phương. Đồng thời, họ mong muốn cơ quan soạn thảo tiếp tục chỉnh sửa về mặt kỹ thuật với một số quy định như tổ chức đấu giá, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, đăng ký môi trường, làm rõ pháp lý của quy định coi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư là căn cứ để giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất.
Đại diện các bộ Tư pháp, Xây dựng, Tài chính đề xuất cho phép chủ đầu tư được triển khai dự án khi dựa trên báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thay vì báo cáo nghiên cứu khả thi. Họ cũng đề xuất chuyển các nội dung liên quan đến chính sách tài chính sang các nghị định do Bộ Tài chính xây dựng, nhằm bảo đảm sự thống nhất hệ thống văn bản...
Chỉ đạo tại cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết hiện hai địa phương thực thi là TP HCM và Đà Nẵng đều thống nhất các nội dung của Nghị định, chỉ còn một số điểm kỹ thuật cần chỉnh sửa trước khi ban hành.
Về phạm vi điều chỉnh, Phó thủ tướng lưu ý đưa vào một số thủ tục đầu tư như quy trình đấu giá, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư. Do đó, Phó thủ tướng giao Bộ Tài chính tiếp thu, phối hợp với các bộ, ngành để đưa vào văn bản phù hợp. Những vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính thì đưa vào nghị định của Bộ Tài chính chủ trì xây dựng.
Về vấn đề đăng ký môi trường, Phó thủ tướng yêu cầu chỉnh sửa rõ hơn thủ tục đăng ký theo hướng có cả hình thức trực tuyến và trực tiếp tại cấp xã, phường, đồng thời thông báo cho cơ quan điều hành trung tâm tài chính quốc tế theo dõi và "có quyền dừng nếu phát hiện đăng ký của chủ đầu tư không đúng quy định".
Lãnh đạo Chính phủ cũng đồng ý với ý kiến của Bộ Tư pháp về việc cần có cơ chế đặc thù, nổi trội của trung tâm tài chính quốc tế. Ông cho rằng nếu chỉ "tham chiếu pháp luật hiện hành" sẽ mất đi tính đặc thù. Vì vậy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần nghiên cứu kỹ hơn để đề xuất các cơ chế vượt trội.
Với chính sách quản lý xây dựng, ông giao Bộ Xây dựng trực tiếp xây dựng, đề xuất quy định cho phép chủ đầu tư được lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật hoặc thiết kế - kỹ thuật - thi công thay vì phải qua nhiều tầng nấc như nghiên cứu tiền khả thi. Việc này nhằm giảm thủ tục, phù hợp thông lệ quốc tế.
Liên quan đến quy định thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng nước ngoài, Phó thủ tướng yêu cầu tuân thủ đúng luật hiện hành về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
Phương Dung