Sáng 19/9, bà Lan và đồng phạm bị TAND TP HCM xét xử về các tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của hơn 35.824 bị hại); Rửa tiền (445.747 tỷ đồng); Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng).
Đây là giai đoạn hai của vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Tham gia phiên tòa có gần 100 luật sư bào chữa cho các bị cáo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người liên quan và bị hại. Trong đó, riêng bà Lan có 4 luật sư. Khoảng 530 tổ chức, cá nhân được triệu tập với tư cách người có quyền, nghĩa vụ liên quan.
Ngoài phòng xử chính, khu vực hành lang, sân tòa được trưng dụng để dựng rạp, kê khoảng 1.000 ghế ngồi và trang bị nhiều màn hình cỡ lớn cho người tham dự theo dõi phiên xử.
Trong phạm vi xét xử tại phiên tòa này, HĐXX chỉ xem xét giải quyết cho các bị hại sở hữu 6 mà trái phiếu: QT-2018.12.1; ADC-2018.09; ADC-2018.09.1; ADC-2019.01; SET.H2025.01; SET.H2025; SNW-2018.10 (do Tập đoàn đầu tư An Đông; Sunny World; Quang Thuận; Dịch vụ và thương mại TP HCM - Setra phát hành).
Vì số lượng người bị hại đặc biệt lớn, nên tòa xét xử vắng mặt, song "vẫn đảm bảo quyền lợi cho họ theo quy định của pháp luật". Tòa đề nghị các bị hại và đương sự cập nhật diễn biến vụ án trên cổng thông tin điện tử.
Phiên tòa do thẩm phán Nguyễn Thị Hà, Phó chánh tòa Hình sự (TAND TP HCM) làm chủ tọa, dự kiến kéo dài đến 19/10.
Cáo trạng xác định, bà Trương Mỹ Lan đề ra chủ trương phát hành 24 mã trái phiếu khống thông qua 4 công ty để huy động hơn 30.869 tỷ đồng của 35.824 khách hàng. Số tiền này không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu là đầu tư vào các dự án kinh tế để sinh lời, đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả gốc và lãi cho trái chủ, mà bị bà Lan và đồng phạm sử dụng vào các mục đích khác.
Tính đến thời điểm khởi tố vụ án (7/10/2022), 4 công ty trên còn dư nợ 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại và không có khả năng thanh toán.
Bà Lan bị cáo buộc đã chỉ đạo Nguyễn Phương Hồng (thành viên HĐQT, nguyên phó tổng giám đốc SCB, đã chết) trực tiếp điều hành, quản lý và theo dõi việc sử dụng số tiền trên cho nhiều mục đích của tập đoàn.
Trong đó, phần lớn đã chuyển cho các tổ chức tín dụng để tất toán những khoản vay của cá nhân, tổ chức thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, trả nợ vay mượn các cá nhân, trả lãi trái phiếu đến hạn, chăm sóc khách hàng, chi tất toán các thẻ tín dụng của người nhà và rút tiền mặt sử dụng.
Trong phạm vi vụ án này, cơ quan công tố xác định, từ 27/10/2012 đến 7/10/2022, có 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã chuyển hơn 1,5 tỷ USD ra nước ngoài trái quy định; nhận hơn 3 tỷ USD từ nước ngoài chuyển về. Tổng cộng, bà Lan và đồng phạm đã Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới tổng số tiền hơn 4,5 tỷ USD.
Đồng thời, bà Lan và đồng phạm cũng bị cáo buộc Rửa tiền từ nguồn tiền tham ô tài sản của ngân hàng SCB (giai đoạn một của vụ án) và lừa đảo chiếm đoạt tài sản từ phát hành trái phiếu, tổng 445.747 tỷ đồng.
Từ 1/1/2018 đến 7/10/2022, để che giấu nguồn gốc tiền do phạm tội mà có và hợp thức việc sử dụng 415.666 tỷ đồng (trong số tiền tham ô của SCB), tránh việc các cơ quan chức năng phát hiện, truy vết dòng tiền, bà Lan và đồng phạm chuyển số tiền chiếm đoạt được ra khỏi hệ thống SCB hoặc chuyển khoản cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản.
Ở giai đoạn một vụ án, bà Lan bị xác định trong 10 năm thâu tóm SCB đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi.
Hôm 11/4, TAND TP HCM tuyên phạt bà Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt, bị cáo phải chấp hành án tử hình.
Bà Lan và nhiều bị cáo đã kháng cáo bản án này, song phiên tòa phúc thẩm chưa ấn định ngày xét xử.
Hải Duyên